Tym razem nieco bardziej ekstremalnie, ponieważ temat chorób wysokościowych dotyczy gór najwyższych. Od czasu do czasu na naszej stronie pojawi się artykuł poruszający niektóre tematy związane z zaawansowaną wspinaczką. Informacje na naszej stronie internetowej to absolutne podstawy, które mogą stanowić punkt wyjścia dla wszystkich zainteresowanych tematyką dbałości o zdrowie w warunkach wysokogórskich.
Bardzo istotną kwestią w trakcie wypraw powyżej 3000 metrów jest prawidłowa aklimatyzacja. Dzięki właściwemu postępowaniu można uniknąć choroby wysokościowej lub złagodzić jej skutki. Wyróżnia się kilka chorób wysokościowych, wśród nich znajduje się AMS – ostra choroba górska, HAPE – wysokościowy obrzęk płuc, HACE – wysokościowy obrzęk mózg. AMS to skrót od angielskiej nazwy Acute Mountain Sickness, HAPE – High Altitude Pulmonary Oedema, a HACE – High Altitude Cerebral Oedema. U osób powyżej 65 roku życia ryzyko HAPE wzrasta trzykrotnie.
Wynikiem nieprawidłowej aklimatyzacji jest choroba wysokościowa poniżej 5000-6000 metrów. AMS pojawia się już powyżej 2 500 metra, HAPE powyżej 3 000, zaś HACE na wysokości 4 000-5000 metrów. AMS pojawiać się może już po czterech godzinach, HAPE i HACE zwykle po upłynięciu doby. Aby uniknąć chorób wysokościowych należy przestrzegać kilku zasad, do których zalicza się powolna wspinaczka, właściwe nawodnienie, baczne obserwowanie reakcji ciała i zastosowanie leków przeciwko objawom choroby wysokościowej. W przypadku gdy decydujemy się na szybką wspinaczkę, lądujemy na lotnisku położony na dużej wysokości jesteśmy szczególnie narażeni na skutki choroby wysokościowej.
Objawy AMS
– bóle głowy,
– zaburzenia snu,
– utrata apetytu,
– apatia,
– obrzęki obwodowe,
– kołatanie serca,
– nudności lub wymioty.
AMS można próbować załagodzić pozostaniem na tej samej wysokości aż do ustania objawów oraz leczeniem objawowym. W przypadku nudności należy stosować leki przeciwwymiotne, na ból głowy paracetamol lub ibuprofen. Jeśli objawy nie ustępują konieczne jest zażycie acetazolamidu.
Objawy HAPE
– duszność nawet przy niewielkim wysiłku,
– spadek wydolności organizmu,
– kaszel,
– szybkie tętno,
– uczucie ciasnoty w klatce piersiowej,
– zasinienie twarzy.
Jeśli podejrzewamy wystąpienie HAPE konieczne jest zatrzymanie się i odpoczynek. Osoba u której zaobserwowano objawy HACE powinna być chroniona przed wychłodzeniem. Należy podać tlen, a także lek o nazwie nifedypina. Najlepszym rozwiązaniem jest zastosowaniem komory hiperbarycznej, a także zejście z wysokości.
Objawy HACE
– silny ból głowy,
– nudności i wymioty,
– zawroty głowy,
– zaburzenia równowagi,
– zmiany w świadomości.
W przypadku HACE postępuje się podobnie jak w sytuacji pojawienia się u osoby objawów HAPE z wyjątkiem podania deksametazonu zamiast nifedypiny.
Oto kilka zasad, które pozwolą nam uniknąć choroby wysokościowej:
– powyżej 2 500-3 000 należy spędzić noc na wysokości nie wyższej o 300-500 metrów,
– po każdych 2-4 dniach spędzonych na wspinaniu należy dwie noce spędzić na tej samej wysokości,
– powinno się zażywać leki, które usuwają skutki chorób wywołanych wysokością.
Artykuł powstał na podstawie Rekomendacja UIAA nr 2 – choroby wysokościowe.